ಕವಿಯ ಗುನ್ಹೆ

ಪುಂಡರು ಹಳಿಯ ಕೀಲು ಕಿತ್ತು ಒಯ್ದಿದ್ದಾರೆ
ರೈಲು ಇನ್ನೇನು ಬರಲಿದೆ
ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಕಾಳಜಿಯ ಕಣ್ಣಿಗಿದು ಬಿದ್ದರೆ ಒಳಿತು

ಬಾಲ್ಕನಿಯಿಂದ ಮುಂದೆ ಬಾಗಿ ನಿಂತಿರುವ ಮಗು
ಇನ್ನೇನು ಭಾರಕ್ಕೆ ತಡೆಗೋಲು ಬಿರಿಯಲಿದೆ
ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಯಾರ ಕೈಕೊಕ್ಕೆಗಾದರೂ ಸಿಲುಕಿದರೆ ಒಳಿತು

ಸೇತುವೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವ ಒಬ್ಬಂಟಿ ಹುಡುಗಿ
ಅವಳ ತಲೆಯೊಳಗಿನ ಜೇನುಹುಟ್ಟು ಒಡೆದಿದೆ
ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅನಾಮಿಕರಾದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಕಂಡರೆ ಒಳಿತು

ಕುರುಡನ ಊರುಗೋಲು ಚಪ್ಪಡಿಯ ತಟ್ಟಿದೆ
ಅದರ ಬಿರುಕು ಕೊನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗೆ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ
ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ಅಡ್ಡ ಬಂದರೆ ಒಳಿತು

ಇದೆಲ್ಲಾ ನನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಂಡಿದೆ
ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿ ಜಗದ ಘಾತಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದೆ
ನನ್ನ ಬದಲು ಇಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾರಾದರೂ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ಒಳಿತು.

ಗಜೇಂದ್ರಮೋಕ್ಷ

ಎಲ್ಲಾದರೂ

ಆನೆ ಸತ್ತರೆ, ಸರಕಾರದವರು

ಅದರ ದಂತ ಕಿತ್ತು, ಹೂಳುತ್ತಾರೆ.

ದಂತದ ಆಸೆಗೆ ಕಳ್ಳರು

ಹೂಳಿದ ಆನೆಯನ್ನೂ ಮತ್ತೆ

ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಬಗೆದು

ಕೊಡಲಿ ಗರಗಸ ಹಾರೆ ಮೀಟಿ

ಅದರ ಮುಖ ಕೊಚ್ಚುತ್ತಾರೆ:

ಆನೆಗೆ ಹೊರಗೆ ದಂತ ಎಷ್ಟುದ್ದವೋ 
ಅಷ್ಟೇ ಒಳಗೆ ದವಡೆಯಲ್ಲಿ

ಹೋದವಾರ ಐಗೂರಿನ ತೋಟಕ್ಕೆ 
ಆನೆ ನುಗ್ಗಿ ಹೊಂಡಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತಾಗ

ರೇಂಜ್ ಆಫೀಸಿನವರಿಗೆ

ಹೊಸ ಉಪಾಯ ಹೊಳೆದು

ಆನೆಯನ್ನು ಸುಡುವುದೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.

ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ನಾಲ್ಕಡಿ ಗುಂಡಿ ತೆಗೆದು

ಹಾಲವಾಣ, ಸಾರುವೆ ಸಕಲ ಸೌದೆ ಜೋಡಿಸಿ

ಆನೆಗೆ ಸರಪಳಿ ಹಾಕಿ ಜೆಸಿಬಿಯ ಸೊಂಡಿಲಲ್ಲಿ

ತಂದು ಚಿತೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟರು.

ಸುಮಾರು ಐದು ಗಂಟೆಗಳ

ಕಾಲ ಉರಿದ ಸೌದೆ ಅಟ್ಟೆ

ನಂದಿ ಇದ್ದಿಲಾಯಿತು.

ಪರ್ವತಾಕಾರದ ಆನೆ

ಮಾತ್ರ ಹಾಗೆಯೇ ಮಲಗಿತ್ತು. ದರಿದ್ರ ನಾತ.

ಸುಟ್ಟ ಚರ್ಮ. ನೀಲಮೇಘವೇ ನೆಲಕ್ಕೆ

ಇಡಿಯಾಗಿ ಬಿದ್ದಂತೆ.

ಆಮೇಲೆ

ಲಾರಿ-ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರುಗಳ ಹಳೆಯ

ಟೈರುಗಳ ತಂದು ಏಳಡಿ ಉದ್ದದ

ಅಟ್ಟಣಿಗೆಯಂಥಾ ಚಿತೆಯ ಮೇಲೆ

ಕೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಆನೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಜೋಡಿಸಿ

ಬೆಂಕಿ ತಾಗಿಸಿದರು.

ಅಷ್ಟಗಲ ಆನೆಯೇ ಆಕಾಶಕ್ಕೆದ್ದಂತೆ

ಕರಿಹೊಗೆ ಬಡಿದು ದೂರದ

ಬಿಸಿಲೆ ಘಾಟಿಗೂ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತಂತೆ.

ಮೂರು ರಾತ್ರಿ ಮೂರು ಹಗಲು

ಒಂದೇಸಮ ಉರಿದು

ಖಾಲಿಯಾದಂತೆಲ್ಲಾ ಟೈರು

ಸಮಿತ್ತುಗಳನ್ನು ಊಡಿ

ಸೀಮೆಯ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆಲ್ಲಾ

ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಕೊನೆಗೂ

ಆನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ

ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾಯಿತು.

ಕೊನೆಗೆ ಊರ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ

ಸಂತರ್ಪಣೆ ನಡೆಸಿ

ಭಾಗವತರ ಕರೆಸಿ 

ಮಕರನಿಂದ ಗಜೇಂದ್ರನನ್ನು ಬಿಡಿಸುವ 

ಕತೆ ಹೇಳಿಸಿದ್ದಾಯಿತು.

ಕತೆಯ ಕೊನೆಗೆ 

ಆನೆ ಯಾರು ಮಕರನಾರು ತಿಳಿಯದಾಗಿ, 

ಚಿತ್ತ ಆಭಾಸಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿತು.   

ಮುಸಲ ಪರ್ವದ ಬಳಿಕ

ಯಮುನೆಯಾಚೆ
ಇದೆ ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿ
ಅಗೊ ಅಲ್ಲಿ ದೂರದಲ್ಲಿ
ಕಬ್ಬಿನಾಲೆಯ ಮಾಡು
ಗಾಣದೆತ್ತಿನ ಕೋಡು
ಕಾಣಿಸಿತೆ ಮುಳುಗು ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ


ಹಿಂದಣದ ಹಿರಿಯರಿಗೆ
ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಕಂಡ
ವೇದವೇದ್ಯನ ಕಾಂಬ ಬಯಕೆ
ಶ್ಯಾಮ ಸುಂದರನ
ಕೆಳೆಭಕ್ತನಾಗುವಾ
ಭಾಗವತನ ಹರಕೆ

ಅಂಗ ಅಂಗದಲು
ಮಾರ್ದವದ ರಸವೊಸರಿ
ಅಭಿಸಾರ ಸಾರ ಮಣ್ಣು
ಹಸಿದೆನ್ನ ಹಲ್ಲಿಗಿದೊ
ರಸಭರಿತ ಹಣ್ಣು
ನೀರಜಾಕ್ಷನ ತುಟಿ ಕೆನ್ನೆ ಕಣ್ಣು

ಚಕ್ರ ಹಿಡಿದ ಕೈ
ಬೆರಲ ಸಂದಿನಲಿ
ಮಾಯದಿನ್ನು ಗಾಯ
ಕೊಳಲ ಸರ
ಮೈದಡವಿ ಹಾಯೆ
ನೋವು ಮಾದು ಮಾಯ

ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳ
ಅಕ್ಷೋಹಿಣಿ ಕರಣಿಕೆ
ಬಿಡು ನಮ್ಮ ಅಳವಿಗಲ್ಲ
ಶಠ ಗೀತೆ ಬೋಧಿಸಿದ
ಕಮಲನಯನನ ಕಣ್ಣ
ಅಂಚ ಹನಿ ಹೊಳೆಯಿತಲ್ಲ

ನೀನು ನೀನೊ
ನಾ ನಾನೋ
ಮತ್ತವನು ಬೇರೆಯೇನೋ
ಸ್ವಚ್ಚಂದ ಛಂದ
ಅನಿಯಮದಾನಂದ
ನಾಡ ನಾಲಗೆಗಿದುವೆ ಹಾದರವೊ ಏನೋ

ಸಾಣೆಗೊಡ್ಡಿದಾ
ಇಟ್ಟಿಗೆಯ ರಜದಂತೆ
ಪಡುವಣದ ರಂಗ ಚಿತ್ತಾರ
ಮೃಗ ವಿವಶ ನಾದದಲಿ
ಇಂದೇಕೆ ಸುಳಿಯಿತೋ
ಚರಮ ಗೀತಾ ಹಂಸ ವಿಕಾರ

ಮಡೋನಾ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಬಿನೋ*

ನೀಲಿ ನಿಲುವಂಗಿ ಧರಿಸಿದ ತರುಣಿ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ

ಕೊಡಗೂಸು ಯೇಸು ಗಜಬೆಳಕಿನ ಮುದ್ದೆ

ತಾಯಿಮಗನ ತಲೆ ಸುತ್ತ ಪ್ರಾಚೀನರ ಪ್ರಭೆ

ಹೆರಳ ಮುಟ್ಟದಂತೆ ಎಳೆಯ ಮಿಂಚಿನ ಸಿಂಬಿ

ವಿಶಾಲ ಕಣಿವೆಗಳ ಈ ದೇಶ, ಹಿನ್ನೆಲೆಗೆ

ಜೋರ್ಡಾನಿನ ಸರೋವರ, ರೇಗಿಸ್ತಾನ

ದೇವಬಾಣಂತಿಯ ಸಾಬಾಣದೆಲುಬಿನ ಬಿಳುಪು

ಹರಡಿ ಪಟದುದ್ದಕ್ಕೂ ಚೆಲ್ಲಿದಂತೆ ಬೆಳ್ಳಿಹಿಟ್ಟು

ಕೂಸ ಕೈಲೆತ್ತಿ ಹಿಡಿದರೂ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮೂಡದ ನಗೆ

ಯಾವ ಪ್ರಾಚೀನ ದುಃಖಕ್ಕೆ ಇವಳ ಸಾಕ್ಷಿ?

ಸುತ್ತ ಸುಳಿವ ಹಸುಳೆ ದೇವದೂತರ ಪರದಾಟ

ಕಣಿ ಹೇಳುವ ಸಂತರ ದಂಡು. 

                                              

ಮುಂದೊಂದು ದಿನ 

ಈ ಕೂಸ ಶಿಲುಬೆಗೆ ಗಿಡಿದು ಮೊಳೆ ಹೊಡೆವಾಗ

ಹೆತ್ತ ಕರುಳು ಕಿವುಚಿ ಕೊರಳು ಬಿಗಿಯುವ ಮುನ್ನ

ಈಗಲೇ ಹಿಂಡಿದಂತಾಯಿತೇ ಹೃದಯ?

ಯಾರಿಗೂ ಕಾಣದ ದೇವರ ಸತ್ಯ 

ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಹೊಳೆದು 

ಮೂವತ್ತೆರಡು ವರ್ಷದ ಮುನ್ನ

ಮುಖದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಿತೇ ಅಳುವಿನಚ್ಚು?

* ರೆನೆಸಾನ್ಸ್ ಯುರೋಪಿನ ಮಾತೆ ಮೇರಿ ಮತ್ತು ಬಾಲ ಯೇಸುವಿನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಮೇರಿಯ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಶೋಕದ ಒಂದು ಮಂದ ಛಾಯೆ ಇರುವುದನ್ನು ಕಲಾವಿಮರ್ಶಕರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಲವು ಮಧ್ಯಯುಗೀನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ ಮಗನ ಸಾವಿನ ಮುಂಗಾಣ್ಕೆ ಅವಳ ಮುಖದಲ್ಲಿದೆ.  

ಮಳೆಗಾಲ: ಒಂದು ಹಾಯಿಕು

ಆಷಾಢ ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲ ಸುತ್ತಿಗೆ ಬಡಿದು 

ಹದಗೊಂಡ ನೆಲದ ತಮಟೆಯ ಮೇಲೆ 

ತನಿ ನುಡಿವ ಕುಂಭದ್ರೋಣ

ಬೇಸಿಗೆ: ಒಂದು ಹಾಯಿಕು

(ಒಕ್ತಾವಿಯೋ ಪಾಜ್‍ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ)

ಕಣಿವೆ ಕಾನನದ ಮೇಲೆ
ವೈಶಾಖ ಸೂರ್ಯ
ಕಪ್ಪಿಟ್ಟ ಕೊಡಲಿ
ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ಸಾಗುವ

ಜಲರಹಸ್ಯ

(ಲಿಯೋ ಯಾಂಕೆವಿಚ್‌ನ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಿ)

ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿದ ಪಡುವಣದ ಘಟ್ಟ

ತಲತಲಾಂತರದ ಏಲಕ್ಕಿ ಹಡಲು

ಕುರುಚಲು ಕಾಡು ಕಡಿದು ಹಿಟಾಚಿ ಸವರಿ 

ಈಗ ಇಲ್ಲೂ ಕಾಫಿ ತೋಟದ ಬಯಲು 

ನೆಳಲಿಗೆಂದು ನೆಟ್ಟ ಸಿಲವಾರ ಸುರಗಿ

ಹಾಲವಾಣದ ಸಸಿ ಗಗನಕ್ಕೆ ಬೆಳೆದು

ಪಿಕಳಾರ ಮಿಂಚುಳ್ಳಿ ಅಂಬರಗುಬ್ಬಿ ಗೂಡು

ಕಟ್ಟಿ ಆದಂತೆ ವನದುರ್ಗೆಯ ಬೀಡು

ಆರಿದ್ರೆಯ ಹುಚ್ಚು ಮಳೆ ತೋಟದ

ಒಳನುಗ್ಗದಿರಲೆಂದು ಹದಿನೆಂಟು

ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಅಗೆದ ನಾಕಡಿ

ಆಳದ ಕುಣಿ ಈಗ ನೀರ ರೊಚ್ಚಿಗೆ

ಎರಡಾಳುದ್ದ ಕೊರಕಲು, ಅಡ್ಡಕ್ಕೆ

ಚಾಚಿದ ಸಾರುವೆಯ ಸಪೂರ ದಡೆ ಜಾರಿ

ಹಗಲಲ್ಲಿ ಹಡೆದನ, ಇರುಳಲ್ಲಿ ಕುಡಿದ ಮರಗಳ್ಳರ

ಸೆಳೆವ ಬರಿದೊಡಲ ಪಾತಾಳ ಕಮರಿ  

ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷ ಮಳೆನೀರ ನೆಚ್ಚಿ, ಅದರಲ್ಲಿ

ಏಳು ಸರತಿ ಕಾಫಿ ಹೂವರಳಿ ಬೇಸಿಗೆಗೆ

ಕಾಯಿ ಕಚ್ಚದೇ ಮುರುಟಿದ ಮೊಗ್ಗು

ಬೆರಳ ನಡುವೆ ಹುಡಿಯಾಗುವ ಕಂದು ಜುಂಗು

ಈ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೊಸದೊಂದು ಠರಾವು

ಶನಿವಾರಸಂತೆಯ ಸಾಬ ಅಂಗೈಯಲ್ಲಿ

ಚಿಮ್ಮುವ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಬಲದ ಮೇಲೆ

ಸಾವಿರ ಬಾವಿಗಳ ಕಸುಬುದಾರ

ಅಡಿಗೆಂಟುಸಾವಿರ ತಳಕ್ಕೆ ಮಣ್ಣು ಸಿಕ್ಕರೆ

ಕೂಲಿಯೂ ಮಾಫಿ ಮುಫತ್ತು ಖರ್ಚು

ನೆಲದೊಡಲಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಯಾವ ಉಸ್ತಾದನಿಗೂ 

ಹೇಳಲಸಾಧ್ಯ, ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮದೇ ದರ್ದು

ನಾಕಾಳು ಸೇರಿ ಸುರುವಾದ ಗೇಯ್ಮೆ

ಮೊದಲ ದಿನಕ್ಕೆ ಆರಡಿ ಆಳದ ಹೊಂಡ

ಪಸೆಯಿದ್ದ ಬಿಳಿಯ ಮಣ್ಣು, ಸಾಬನ

ಅನುಭವಸ್ಥ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಇನ್ನೆರಡು ದಿನದಲ್ಲಿ ನೀರು

ಎರಡನೆಯ ದಿನ ಬೇಸಿಗೆಯ ಝಳ

ಕೆದರಿದ ಗಡ್ಡ, ಹರಿದ ಲುಂಗಿ

ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಳೆ ಗಂಗಾಪೂಜೆಗೆ

ತಯಾರಾದ ಉಸಲಿ ಕೋಸಂಬರಿ

ಮೂರನೆಯ ದಿನಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪತ್ತಮೂರಡಿ ಆಳ

ದೊರಗು ಮಣ್ಣಿನ ನಡುವೆ ಎರಡನೇ ಏಟು

ಹಾರೆಗೆ ಠಣ್ಣೆಂದು ಸಿಕ್ಕ ಬಂಡೆಗಲ್ಲು

ಅಲ್ಲಿಗೆ ನಮ್ಮ ಯೋಜನೆ ನುಚ್ಚುನೂರು

ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಮಜೂರಿ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ

ಜಗುಲಿಗೆ ಬಂದ ಸಾಬನ ತಲೆ ಮೇಲೆ

ಟೋಪಿ, ಗಡ್ಡಕ್ಕೆ ಮೆಹಂದಿ. ಸೋತ

ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಬಸುರಳಿದಂತೆ ನೋವು

ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಸುರಿದ ಭರಣಿ ಮಳೆಗೆ

ಹಳ್ಳ ತುಂಬಿ ಮಿಂಚುಳ್ಳಿ ಪಿಕಳಾರಕ್ಕೆ ನೀರುನೆರಳು

ಈ ವರ್ಷವೂ ಕಮರಿದ ಫಸಲು

ವನದುರ್ಗೆಗೆ ಮಾತ್ರ ತುಂಬಿದ ಹಸಿರ ಹೆರಳು